Rządowy projekt zmian przepisów dotyczących elektromobilności ma na celu poprawę jakości powietrza w polskich miastach. Na posiedzeniu w dniu 22 października przyjęto nową ustawę, która ma na celu ograniczenie szkodliwych emisji z transportu drogowego oraz wprowadzenie stref czystego transportu w miastach powyżej 100 tys. mieszkańców. Autorzy projektu, Ministerstwo Klimatu i Środowiska, wskazują na konieczność działania w kontekście zanieczyszczenia powietrza i hałasu, które stają się coraz większym problemem urbanistycznym.
Proponowane zmiany w przepisach wskazują na obowiązek utworzenia stref czystego transportu (SCT) w miastach, gdzie przekroczony zostanie średni roczny poziom dopuszczalnego stężenia dwutlenku azotu (NO2) w powietrzu. Samorządy będą odpowiedzialne za określenie granic takich stref, a ich wprowadzenie będzie obowiązkowe od 1 stycznia roku następującego po stwierdzeniu przekroczeń. Dotychczas takie przekroczenia odnotowano w Warszawie, Krakowie, Wrocławiu i Katowicach.
Jak zauważa Agata Wiśniewska-Mazur, Zastępczyni Dyrektora Rozwoju Organizacji w Polskim Stowarzyszeniu Nowej Mobilności (PSNM), w tej chwili tylko Warszawa posiada strefę czystego transportu. W innych europejskich krajach, takich jak Hiszpania, obowiązuje już ok. 150 takich stref. Wprowadzenie nowych przepisów jest zatem krokiem naprzód, ale również odpowiedzią na zobowiązania wynikające z Krajowego Planu Odbudowy przyjętego przez Radę Ministrów w 2021 r.
Warto jednak zauważyć, że w wielu polskich miastach brakuje stacji pomiarowych, co uniemożliwia efektywne monitorowanie emisji i identyfikację problemów ze smogiem. Takie luki w infrastrukturze mogą utrudniać wprowadzanie skutecznych rozwiązań. Zgodnie z nowymi przepisami, od 2026 roku, miasta z populacją powyżej 100 tys. mieszkańców będą zobowiązane do zakupu wyłącznie autobusów zeroemisyjnych, co dodatkowo podniesie standardy komunikacji miejskiej.
Samorządy o liczbie mieszkańców powyżej 50 tys. nie będą miały takiego obowiązku, niemniej jednak powinny zadbać o wprowadzenie odpowiednich udziałów pojazdów nisko i zeroemisyjnych w komunikacji publicznej. Dotychczasowe realizacje programów proekologicznych w polskich gminach pozostawiają wiele do życzenia.
W związku z nadchodzącymi zmianami, kluczowe staje się podejmowanie działań, które pozwolą na dłuższy termin poprawy jakości życia mieszkańców i środowiska w miastach. Weryfikacja skuteczności nowych przepisów oraz ich realna implementacja staną się z pewnością wyzwaniem dla lokalnych władz.
